Fiołek trójbarwny – gatunek rośliny należący do rodziny fiołkowatych. Nazwy ludowe: bratki polne. Występuje w stanie dzikim w Europie i Azji. W Polsce pospolity. Roślina jednoroczna lub dwuletnia, owadopylna, kwitnie od czerwca do września. Nasiona rozsiewane są przez mrówki. Siedlisko: pola, przydroża, łąki, wzgórza, ogrody. Preferuje stanowiska suche o glebach piaszczystych, często ubogich. Gatunek kwasolubny, roślina wskaźnikowa gleb kwaśnych.

Roślina lecznicza: Surowiec zielarski: cała roślina. Zawiera wiolutozyd, saponiny triterpenowe, śluz, alkaloid wiolinę, fenolokwasy (kawowy, protokatechowy, gentozynowy, waniliowy i in.), rutynę Działanie: reguluje przemianę materii, działa moczopędnie, zmniejsza łamliwość naczyń krwionośnych. Stosuje się go w zapaleniach pęcherza moczowego, kamicy moczowej, uszkodzeniu nerek przez substancje toksyczne, w chorobie gośćcowej, trądziku młodzieńczym, wykwitach skórnych, tak zwanych wysypkach uczuleniowych, nadciśnieniu tętniczym i chorobach siatkówki oka. Zbiór i suszenie: Ziele ścina się latem, suszy rozłożone jedną warstwą w miejscu ciepłym, ale nie na słońcu.

Roślina ozdobna, uprawiana zwykle jako dwuletnia. Oprócz typowej formy w uprawie istnieją kultywary, m.in. ’Bowles Black’ posiadający jedne z najciemniejszych (niemal czarne) kwiaty wśród wszystkich roślin.

Przeciwwskazania: W wielopłytkowości, zakrzepicy pourazowej, oraz zaawansowanej miażdżycy w wieku starszym wskazana jest ostrożność ze względu na przedłużanie przez rutynę działania adrenaliny na naczynia i możliwość niebezpieczeństwa agregacji trombocytów.