Dąb szypułkowy
- By :
- Category : Rosliny zielarskie
- Tags: prażone żołędzie

Dąb szypułkowy – gatunek typowy dla rodzaju dębów, obejmującego drzewa liściaste z rodziny bukowatych. Zrzucające liście drzewo dorastające do 38 m wysokości, czasami nawet
do 50 m. Występuje naturalnie w niemal całej Europie, na Kaukazie oraz w Azji Zachodniej. W Polsce jest bardziej pospolity od dębu bezszypułkowego. Jest gatunkiem długowiecznym. Jest jednym z najbardziej charakterystycznych drzew w europejskim krajobrazie. Ze względu na okazałe rozmiary jakie osiąga, sprawia majestatyczne wrażenie i dlatego odgrywa istotną rolę w symbolice i dawniej w kultach religijnych. Jest symbolem długowieczności, dostojeństwa i siły. Stare okazy często chronione są jako pomniki przyrody. Jest gatunkiem kluczowym.
Surowiec zielarski Kora dębu o grubości 1–3 mm barwy jasnobrunatnej lub czerwonobrunatnej, gładka, ze srebrzystym połyskiem, niekiedy zielonawa wskutek obecności glonów.
Surowiec powinien zawierać nie mniej niż 3% garbników skondensowanych, w przeliczeniu na pirogalol. Wyizolowano również kilka elagotanin i protoantocyjanidyn: katalginę, weskolaginę i pedmolaginę. W starszych lub dłużej składowanych korach tworzą się nieczynne i nierozpuszczalne w wodzie flobafeny. Zawartość garbników w dużym stopniu zależy od czasu zbioru i wieku gałązek.
Działanie: Kora dębu jest typowym surowcem garbnikowym znanym jako środek ściągający . Odwar stosuje się do płukanek, okładów i obmywań przy stanach zapalnych skóry, błon śluzowych, nadmiernej potliwości, odmrożeniach i lekkich oparzeniach. Posiada właściwości ściągające, przeciwzapalne, bakteriobójcze oraz przeciwbiegunkowe.
Zbiór i suszenie Korę zdejmuje się na wiosnę przed rozwojem liści z młodych gałęzi, o grubości do 4 cm, posiadającą lśniącą korę. Surowiec pozyskiwany jest przy okazji zrębów, trzebieży i prześwietlania młodych lasów. Kora suszona jest w temperaturze do 35 °C w cieniu. Czas przechowywania – do 2 lat.
Galasy: narośla na liściach wywołane przez kilka gatunków błonkówek z rodziny galasówkowatych mają wysoką zawartość taniny, dawniej wykorzystywane do produkcji atramentu oraz w medycynie ludowej. Garbarstwo: dawniej ‘dębienie’. Wykorzystywano w nim głównie korę dębową, ze względu na wysoką zawartość garbników. W celu uzyskania surowca zakładano drzewostany, w których okorowywano dęby już po 12–15 latach.
Żołędzie: Ważny składnik pokarmowy wielu zwierząt leśnych – ssaków. Pierwsze zakładane w Europie lasy stanowiły pastwiska dla świń, a nie plantacje drzew. Dawniej po wysuszeniu, zmieleniu i odpowiednim przygotowaniu używane jako surogat kawy. Prażone żołędzie były także czasem wykorzystywane do wyrobu wódki, a w okresach nieurodzaju zmielone, dodawano do mąki. Roślina ozdobna: niektóre odmiany są bardzo dekoracyjne. Często sadzony jako drzewo pamiątkowe, żyje najdłużej z krajowych drzew liściastych.