Czworolist pospolity
- By :
- Category : Rosliny zielarskie
- Tags: roślina okrywowa

Czworolist pospolity – gatunek rośliny zaliczany w różnych systemach klasyfikacyjnych do rodziny trójlistowatych lub liliowatych, ostatnio włączany do rodziny melantkowatych. Bylina o wzniesionych pędach kwitnących osiągających wysokość od 15 do 40 cm, wyrastających corocznie ze szczytu kłącza. Pędy płonne mają wysokość zwykle mniejszą niż 14 cm. Występuje w żyznych i wilgotnych lasach na terenie niemal całej Europy oraz w syberyjskiej części Azji. Jest gatunkiem rozpowszechnionym na terenie niemal całej Polski. Dawniej był wykorzystywany jako roślina lecznicza, współcześnie tylko w homeopatii, a poza tym sadzony bywa jako roślina ozdobna. Cała roślina jest trująca.
W lecznictwie ludowym świeże ziele po rozdrobnieniu stosuje się do leczenia ran i owrzodzeń, czyraków i stanów zapalnych. W przeszłości stosowany był także jako antidotum w przypadku zatrucia arszenikiem i rtęcią. Sok z owoców stosowano także przy stanach zapalnych oczu. W małych dawkach stosowano czworolist w leczeniu zapalenia oskrzeli, kaszlu i kokluszu, w łagodzeniu skurczy i kolki.
Nasiona i owoce stosowane były w roli afrodyzjaku, leku uspokajającego i narkotycznego oraz stosowano je do leczenia padaczki. W Rosji liśćmi czworolistu leczono zaburzenia psychiczne.
Kłącza używano jako lek wymiotny i przeczyszczający. Surowiec Fructus, Folia, Rhizoma Paridis quadrifoliae.
Działanie Ziele czworolistu wskazywane jest jako surowiec kardenolidowy tj. działający farmakologicznie poprzez zwiększanie siły skurczu mięśnia sercowego i zmniejszenie ciśnienia żylnego. Stwierdzono także działanie cytotoksyczne i przeciwnowotworowe saponin zawartych w czworoliście. Gatunek jest wykorzystywany w homeopatii, gdzie stosuje się esencję ze świeżych roślin pozyskiwanych po dojrzeniu owoców.
Czworolist pospolity używany jest jako roślina okrywowa w założeniach o charakterze leśnym w ogrodach naturalistycznych oraz w ogrodach skalnych.