Centuria pospolita

Rosliny zielarskie

Centuria pospolita, centuria zwyczajna, tysiącznik – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych. Roślina jednoroczna lub dwuletnia, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do października, zapylana jest przez owady, które zbierają z niej pyłek. Rośnie na łąkach, miedzach, widnych polanach i nasłonecznionych stokach wzgórz. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Cała roślina jest w smaku wybitnie gorzka. Występuje na terenie Europy, Afryki i Azji, na pozostałych kontynentach introdukowana. W Polsce dość rzadka, objęta ochroną.

Surowiec zielarski. Ziele centurii – całe lub połamane, wysuszone kwitnące części nadziemne. Zawiera m.in.: substancje gorzkie, alkaloid gencjaninę, flawonoidy, kwasy organiczne, olejki eteryczne, sole mineralne.

Działanie i zastosowanie Ze względu na dużą zawartość goryczy, ziele centurii pobudza wytwarzanie soków trawiennych żołądka i żółci. Znajduje zastosowanie w leczeniu zaburzeń trawienia: brak apetytu, niedokwasota, bóle i wzdęcia brzucha, odbijanie się, upośledzone wydzielanie żółci. Używa się w postaci naparu. Większe ilości ziela powodują szkodliwe działanie uboczne, z tego też względu zazwyczaj centuria jest używana w mieszance z innymi ziołami.

Roślina przyprawowa.
Jest używana do aromatyzowania gorzkich wódek, nalewek i niektórych win (wermuty). Receptura różnego rodzaju win i nalewek z dodatkiem centurii jest dobrze opracowana i sprawdzona, znajduje się w użyciu już od średniowiecza.

Używa się jej do produkcji kosmetyków dla cery wrażliwej i zwiotczałej. Jest też jednym ze składników płynu do dezynfekcji skóry i ust.

Rosliny zielarskie
Jeżówka wąskolistna

Jeżówka wąskolistna – gatunek byliny, należący do rodziny astrowatych. Występuje naturalnie w Ameryce Północnej. W Polsce jest uprawiana, niekiedy dziczeje. Roślina odporna na mróz. Wymaga stanowiska w pełnym słońcu i żyznej gleby. Wskazane jest ściółkowanie. Po przekwitnięciu kwiatostany obcina się. Rozmnaża się przez podział albo przez sadzonki. Źle znosi przesadzanie. …

Rosliny zielarskie
Jeżówka purpurowa

Jeżówka purpurowa – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej. We florze Polski czasami przejściowo dziczejąca z upraw. Surowiec zielarski Ziele jeżówki purpurowej – wysuszone, całe lub rozdrobnione kwitnące nadziemne części rośliny oraz korzeń jeżówki purpurowej – wysuszone, całe lub rozdrobnione podziemne części rośliny. Oba surowce powinny zawierać …

Rosliny zielarskie
Jemioła pospolita

Jemioła pospolita, jemioła biała, strzęśla – gatunek rośliny z rodziny sandałowcowatych. Występuje na terenie niemal całej Europy oraz w południowej i zachodniej Azji. Jest to roślina półpasożytnicza, ma zdolność prowadzenia fotosyntezy, podczas gdy wodę i sole mineralne pobiera od drzewa-żywiciela. Jemioła jest rośliną leczniczą. Jemioła rośnie na drzewach pobierając substancje …