Buzdyganek naziemny
- By :
- Category : Rosliny zielarskie
- Tags: testosteron

Buzdyganek naziemny – gatunek rośliny z rodziny parolistowatych. Występuje na znacznych obszarach Afryki, Azji, w Australii oraz w południowej i środkowej Europie, rozprzestrzenił się też gdzieniegdzie poza obszar swojego rodzimego występowania. We florze Polski występuje rzadko, jako gatunek zawlekany, efemerofit.
Buzdyganek naziemny jest używany w medycynie chińskiej i indyjskiej ajurwedzie przede wszystkim jako środek tonizujący (wzmacniający). Inny indyjski system medycyny – uznaje buzdyganek za afrodyzjak, lek uspokajający i moczopędny.W medycynie zachodniej, buzdyganek naziemny jest składnikiem suplementów diety mających zwiększać potencję i wspomagać erekcję u mężczyzn. Na początku lat siedemdziesiątych XX wieku, amerykański kulturysta, rozpowszechniał teorię, że buzdyganek naziemny zwiększa także poziom testosteronu i pobudza przyrost mięśni.
W badaniach z grupą kontrolną nie udało się jak dotąd udowodnić, że buzdyganek powoduje znaczący wzrost poziomu testosteronu Badania preparatu zawierającego androstendion i wyciąg z buzdyganka wykazały, że połączenie tych składników nie podnosi poziomu testosteronu bardziej niż sam androstendion. Nie udowodniono również działania pobudzającego przyrost mięśni ani zwiększania ich siły. Wykazano natomiast skuteczność buzdyganka we wzmacnianiu zachowań seksualnych u zwierząt.
Pod wpływem wyciągu z buzdyganka naziemnego zaobserwowano u szczurów i królików istotne statystycznie zwiększenie poziomu testosteronu, dihydrotestosteronu i dihydroepiandrostanu oraz działania sugerujące skuteczność buzdyganka jako afrodyzjaku. Obserwowane efekty były prawdopodobnie spowodowane stymulacją receptorów androgenowych w mózgu. Uważa się, że składnikiem aktywnym buzdyganka jest protodioscyna, pochodna DHEA.